سایشی دندانی بی‌واک

θ
تصویر
شماره IPA	130
کدبندی
محتوا (اعشاری)	θ
یونیکد (شانزدهتایی)	U+03B8
الفبای آوایی	T
کیرشنبام	T

سایشی دندانی بی‌واک(به انگلیسی: voiceless dental non-sibilant fricative) یک نوعی از همخوان‌ها است که در گفتار زبان‌های مختلفی استفاده می‌شود. این همخوان در زبان فارسی وجود ندارد اما مثالی از آن در انگلیسی به صورت 'th' در thing (به معنی «جسم») است. نماد آن در الفبای آوانگاری بین‌المللی به صورت θ, و برابر با T در الفبای آوایی گسترده برای روش‌های ارزشیابی گفتار است. نماد آن در IPA از حرف تتا در الفبای یونانی گرفته شده‌است که صدای آن در این زبان همین همخوان است.

این همخوان در زبان‌های انگلیسی، عربی، اسپانیای (فقط اسپانیایی اسپانیا)، زبان برمه‌ای و زبان یونانی وجود دارد.

گویشوران زبان‌ها و گویش‌های بدون این همخوان (مانند فارسی) گاهی در تولید این همخوان دچار مشکل می‌شوند. در زبان فارسی کلمات دخیل از زبان انگلیسی را گاهی به صورت t مانند اسمیت یا گاهی به صورت s تلفظ می‌کنند مانند بلوتوث. و کلمات دخیل از زبان عربی را همگی به صورت s تلفظ می‌کنند مانند ثابت.

همخوان سایشی دندانی بی‌واک در زبان‌های بسیاری از بین رفته‌است مثلاً در زبان‌های ژرمنی قبلاً این همخوان وجود داشت ولی اکنون به جز زبان ایسلندی و زبان انگلیسی در دیگر زبان‌های ژرمنی وجود ندارد.

گستره کاربرد

زبان		کلمه	IPA	معنی	یادداشت
زبان آلبانیایی		[[[الفبای آلبانیایی|thotë]]] Error: {{Lang}}: text has italic markup (کمک)	[θɔtə]	'گفتن'
زبان عربی	معیار	ثابت	[ˈθa:bit]	'محکم'
زبان باشقیری		үҫал	[uθaɫ]	'عصبانی'
زبان بربری	زبان کابیل	faṯ	[faθ]	'بریدن'
زبان برتا		[θɪ́ŋɑ̀]		'خوردن'
زبان برمه‌ای		[[[دبیره برمه‌ای|?]]/thuuu] Error: {{Lang}}: script: mymr not supported for code: my (کمک)	[θòʊ̃]	'سه'
زبان کورنی		eth	[ɛθ]	'هشت'
زبان امیلیانو-رومانیولو		[[[الفبای لاتین|faza]]] Error: {{Lang}}: unrecognized language code: eml (کمک)	[ˈfa:θɐ]	'صورت'
زبان انگلیسی		thin	[θɪn]	'لاغر'
زبان گالیسی		[[[الفبای لاتین|cero]]] Error: {{Lang}}: script: latn not supported for code: gl (کمک)	[θeɾo]	'صفر'
زبان یونانی		θάλασσα	[ˈθalasa]	'دریا'
زبان ایسلندی		[[[الفبای لاتین|kvöldið]]] Error: {{Lang}}: script: latn not supported for code: is (کمک)	[kʰvœltiθ]	'بعدازظهر'
زبان لئونی		ceru	[θeɾu]	'صفر'
زبان ساردنیایی	Nuorese	pethacode: srd promoted to code: sc	[pɛθa]	'گوشت'
زبان اسپانیایی	اسپانیایی کاستیل	[[[دبیره اسپانیایی|cazar]]] Error: {{Lang}}: text has italic markup (کمک)	[kaˈθar]	'شکار کردن'
زبان سواحلی		[[[الفبای لاتین|thamini]]] Error: {{Lang}}: text has italic markup (کمک)	[θɑmini]	'ارزش'
سریانی	کلاسیک	ܬܠܬܐ	[tlɑθɑ]	'سه'
زبان ترکمنی		[[[الفبای ترکمنی|sekiz]]] Error: {{Lang}}: text has italic markup (کمک)	[θekið]	'هشت'
زبان ولزی		[[[الفبای ولزی|saith]]] Error: {{Lang}}: text has italic markup (کمک)	[saiθ]	'هفت'

منابع

• Wikipedia contributors, "Voiceless dental fricative," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Voiceless_dental_fricative&oldid=458655678 (accessed November 7, 2011).

پیوند به بیرون

• Discrimination of Unvoiced Fricatives using Machine Learning Methods